Z notatek absolwenta Studiów Podyplomowych Cen Transferowych i Zarządzania Podatkami

Garść praktycznych informacji nt. cen transferowych od Pawła Białka

Zasada długości ramienia

Istotą cen transferowych jest ustalenie, czy dokonana transakcja pomiędzy podmiotami powiązanymi odbyła się na zasadach rynkowych.

Zgodnie z art. 9 ust 1 Modelowej Konwencji OECD jeżeli warunki transakcji zawartej pomiędzy podmiotami powiązanymi różnią się od warunków, jakie zawarłyby ze sobą dwa niezależne podmioty, to zyski z takiej transakcji należy opodatkować bez uwzględnienia tych warunków.

Szerzej natomiast napisane jest w regulacji krajowej. Art 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych mówi, że jeśli osoba (fizyczna, prawna) bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu przedsiębiorstwem lub jego kontroli i jeśli w wyniku takich powiązań zostaną ustalone lub narzucone warunki różniące się od warunków, jakie ustaliłyby między sobą dwa niezależne podmioty i w wyniku tego podatnik nie wykazuje dochodów, bądź wykazuje dochody mniejsze to wówczas podatek określa się bez uwzględniania tych warunków.

---

Powiązania

Powiązania mogą być kapitałowe. Są też powiązania rodzinnie, bądź też powiązane w taki sposób, iż osoba zarządzająca jednym podmiotem ma możliwości decyzyjne, zarządcze lub kontrolne
w drugim podmiocie.

Podmioty powiązane kapitałowo to podmioty posiadające bezpośrednio lub pośrednio więcej niż 25% udziału w kapitale.

Powiązania organizacyjne – bezpośredni lub pośredni udział w zarządzaniu lub kontroli (np. członek zarządu jednej spółki jest członkiem rady nadzorczej drugiej spółki).

Powiązania rodzinne – powiązania podmiotów poprzez członków rodziny, małżonka, pokrewieństwo lub powinowactwo do drugiego stopnia.

Powiązania wynikające ze stosunku pracy – np. w jednym podmiocie osoba pełni funkcje np. w zarządzie bądź w radzie nadzorczej bądź posiada 25% udziałów spółki a w drugiej na podstawie umowy o pracę pełni funkcje zarządcze bądź nadzorcze.

Powiązania majątkowe – np.  wspólna własność, wspólne użytkowanie rzeczy przez kilka podmiotów, albo np. oddanie majątku spółki w zarząd powierniczy.

---

Metody oszacowania dochodów

Metoda porównywalnej ceny niekontrolowanej

Metoda ta polega na porównaniu ceny transakcji zawartej z podmiotami powiązanymi z ceną w porównywalnych transakcjach zawartych przez podmioty powiązane.

Porównuje się na podstawie cen jakie stosuje dany podmiot na danym lub porównywalnym rynku w transakcjach z podmiotami niezależnymi – jest to „wewnętrzne porównanie cen” lub na podstawie cen jakie stosują podmioty niepowiązane tzw. „zewnętrzne porównanie cen”.

Metoda ceny odprzedaży

Metoda ta polega na obniżeniu ceny określonej w transakcji z podmiotem niepowiązanym dotyczącej dóbr lub usług nabytych wcześniej przez ten podmiot od podmiotu powiązanego o marżę ceny odprzedaży. Tak ustalona cena może być uznana za rynkową.

Marża ceny odprzedaży obejmuje wydatki bezpośrednie, pośrednie oraz stopę zysku, nie obejmuje natomiast ogólnych kosztów zarządu.

Metoda rozsądnej marży

Metoda polega na ustaleniu ceny odprzedaży na poziomie sumy bazy kosztowej i narzutu zysku ustalonych między podmiotami niezależnymi.

Baza kosztowa to suma kosztów bezpośrednio związanych z nabyciem lub wytworzeniem przedmiotu transakcji oraz kosztów pośrednich z wyłączeniem kosztów ogólnego zarządu.

W tej metodzie narzut zysków kalkulowany jest w oparciu o bazę kosztową.

Ustala się go poprzez odniesienie do poziomu zysku jaki ten sam podmiot stosuje w porównywalnych transakcjach zawartych między podmiotami niezależnymi.

Metoda zysku transakcyjnego

Metoda ta polega na określeniu dochodów na podstawie zysku, jakiego racjonalnie mógłby oczekiwać dany podmiot uczestniczący w transakcji.

Metoda ta dzieli się na:

• metodę podziału zysków
  metoda ta polega na określeniu łącznych zysków jakie w danej transakcji osiągnęłyby podmioty powiązane oraz podziału tych zysków w taki sposób i w takiej proporcji jakiej dokonałyby podmioty niezależne

oraz

• metodę marży transakcyjnej netto
  metoda ta polega na porównaniu marży zysku netto podmiotu z poziomem marży podmiotów niepowiązanych.

Marżę transakcyjną netto określa się poprzez odliczenie od przychodu (osiągniętego w wyniku transakcji) poniesionych kosztów w celu osiągnięcia tego przychodu, w tym także kosztów ogólnego zarządu. Odliczenie kosztów ogólnego zarządu dokonuje się uwzględniając proporcję w jakiej pozostaje przychód z tej transakcji w ogólnej kwocie przychodu.

---

Przesłanki do sporządzenia dokumentacji

Zgodnie z treścią art. 9a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych podatnicy, których przychody lub koszty w rozumieniu przepisów o rachunkowości przekroczyły w roku poprzedzającym rok podatkowy wartość 2 mln EUR i dokonują w roku podatkowym transakcji z podmiotami powiązanymi, mających istotny wpływ na wysokość ich dochodów lub straty są obowiązani do sporządzenia dokumentacji.

Podatnicy są obowiązani do sporządzenia dokumentacji również za rok podatkowy następujący po roku podatkowym w którym byli obowiązani do sporządzenia dokumentacji bez względu na wysokość osiągniętych przychodów lub kosztów w roku podatkowym w którym mieli obowiązek sporządzenia dokumentacji.

Obowiązek sporządzenia dokumentacji mają również podatnicy dokonujący bezpośrednio lub pośrednio zapłaty należności podmiotowi z tzw. „raju podatkowego” jeśli łączna kwota transakcji wynikająca z umowy lub faktycznie zapłacona przekracza 20.000 EUR (wartość przychodów lub kosztów nie ma tu znaczenia).

Podatnicy rozpoczynający działalność i dokonujący transakcji z podmiotami powiązanymi obowiązani są do sporządzenia dokumentacji w roku rozpoczęcia prowadzenia działalności począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym przychody lub koszty przekroczyły równowartość 2 mln EUR.

---

Istotne transakcje z podmiotami powiązanymi oraz „krocząca zmiana progów”

Za transakcję pomiędzy podmiotami powiązanymi mającą istotny wpływ na wysokość dochodu uznaje się transakcję jednego rodzaju, których łączna wartość przekracza 50.000 EUR, z tym,
że jeśli:

• przychody przekroczyły 2 mln EUR, lecz nie więcej niż 20 mln EUR, za transakcję uważa się transakcje powyżej 50.000 EUR, powiększoną o 5.000 EUR za każdy 1 mln EUR przychodu powyżej 2 mln EUR;
• przychody przekroczyły 20 mln EUR lecz nie więcej niż 100 mln EUR to za transakcje uważa się transakcje z podmiotami powiązanymi przekraczające 140.000 EUR powiększone o 45.000 EUR za każde 10 mln EUR przychodu powyżej 20 mln EUR;
• przychody powyżej 100 mln EUR – uznaje się transakcje z podmiotami powiązanymi powyżej 500.000 EUR.

Przychody lub koszty podatnika	Podstawa istotnej transakcji	Powiększenie limitu
2.000.000 EUR –     20.000.000 EUR	50.000 EUR	+ 5.000 EUR za każde 1.000.000 EUR przychodu więcej
20.000.000 EUR –     100.000.000 EUR	140.000 EUR	+ 45.000 EUR za każde 10.000.000 EUR przychodu więcej
Powyżej 100.000.000 EUR	500.000 EUR	n/d

---

Dokumentacja podatkowa

Dokumentacja powinna zawierać:

I. Opis transakcji

1. wskazanie rodzaju i przedmiotu tych transakcji
2. dane finansowe, w tym przepływy pieniężne dotyczące tych transakcji
3. dane identyfikujące podmioty powiązane dokonujące tych transakcji
4. opis przebiegu tych transakcji, w tym funkcji wykonywanej przez podatnika, angażowane aktywa, angażowany kapitał oraz ponoszone ryzyka
5. wskazanie metody i sposobu kalkulacji dochodu lub straty, wraz z uzasadnieniem wyboru tej metody

II. Dodatkowo dla podatników, których przychody lub koszty w roku poprzedzającym rok podatkowy przekroczyły równowartość 10.000.000 EUR poza powyższymi wymogami należy jeszcze sporządzić opis analizy danych podmiotów niezależnych  lub danych ustalonych z podmiotem niezależnym, tzw. analizę danych porównywalnych

III. Opis danych finansowych podatnika

IV. Informacje o podatniku, w tym opis struktury organizacyjnej, zarządczej, przedmiot i zakres działalności

V. Opis realizowanej strategii gospodarczej

VI. Opis otoczenia konkurencyjnego

VII. Dokumenty (umowy, porozumienia itp.)

VIII. Dla podatników o przychodach / kosztach powyżej 20 mln EUR dokumentacja musi zawierać jeszcze informacje o grupie podmiotów powiązanych (tzw. „MASTER FILE”),
w szczególności powinna zawierać:

1. wskazanie podmiotu powiązanego, który sporządził informacje o grupie podmiotów powiązanych wraz z podaniem daty składania przez niego zeznania podatkowego
2. strukturę organizacyjną grupy podmiotów powiązanych
3. opis polityki cen transakcyjnych stosowany przez grupę
4. opis przedmiotu i zakresu działalności prowadzonych przez grupę
5. informacje o grupie podmiotów powiązanych
6. opis istotnych wartości niematerialnych
7. opis sytuacji finansowej podmiotów tworzących grupę
8. opis zawartych przez podmioty tworzące grupę porozumień w sprawach podatku z administracjami podatkowymi innych państw.