To był pracowity rok. Jako specjaliści w dziedzinie cen transferowych (TP) byliśmy świadkami wielu zmian w 2020.
Kryzys COVID-19 pogorszył stare i stworzył nowe problemy dla podatników i praktyków w obszarze cen transferowych. Jednocześnie, OECD pracuje nad planami reformy podatków cyfrowych.
Poniżej, przedstawiam krótkie zestawienie najciekawszych kwestii w 2020.
Spory podatkowe – na korzyść podatnika
W 2020 byliśmy świadkami kilku przełomowych spraw sądowych. Wiele z nich to precedensy w historii. Warto przytoczyć dwie sprawy z korzystnymi rozstrzygnięciami dla przedsiębiorcy.
- Sprawa Apple , którą wiele osób nazywa sprawą pomocy publicznej. Sąd Generalny (European General Court – EGC) w wyroku z 20 lipca 2020 orzekł na korzyść firmy Apple w sprawie dotyczącej pomocy państwa. Komisja Europejska argumentowała, że irlandzka struktura Apple narusza unijne prawo pomocy publicznej a rząd irlandzki powinien odzyskać miliardy euro od Apple z tytułu zaległych podatków. Zgodnie z wyrokiem zarzucono KE, iż m.in.: błędnie odwołała się do przepisów prawa podatkowego w Irlandii, przez co błędnie została zastosowana zasada arm’s length oraz Wytyczne OECD w zakresie cen transferowych. Zapowiedziana przez KE apelacja zostanie wniesiona do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, lecz mimo to już teraz ten wyrok ma przełomowy charakter. (źródło)
- Kolejna sprawa, firmy Glencore (Commissioner of Taxation v Glencore Investment Pty Ltd [2020] FCAFC 187), to pierwsza sprawa z obszaru tzw. Paradise Papers. Spółka surowcowa Glencore odniosła częściowe zwycięstwo w sporze z Australijskim Urzędem Podatkowym (ATO) dotyczącym stosowanych przez nią cen transferowych. Sprawa dotyczyła koncentratu miedzi sprzedawanego przez spółkę australijska do spółki szwajcarskiej. Sąd Federalny Australii w pełnym składzie orzekł na korzyść Glencore, po tym jak ATO złożyło apelację. Spółka górnicza wygrała sprawę we wszystkich kwestiach spornych z wyjątkiem jednej (fracht). Był to poważny cios dla ATO. Ważne stanowisko sądu: „(…) prawdopodobnie istnieje więcej niż jedna cena, która jest ceną zgodną z zasadą ceny rynkowej. W związku z tym podatnik nie jest zobowiązany do wyboru metody ustalania cen, która prowadzi do osiągnięcia rentowności w Australii kosztem ostrożności. Nie ma obowiązku “maksymalizowania” rentowności kosztem wszystkiego innego.” (źródło)
Globalny podatek cyfrowy – to wciąż duża niewiadoma
OECD opublikowała 12 października 2020 dwa raporty dotyczące „Wyzwań podatkowych wynikających z cyfryzacji” (ang. Tax Challenges Arising from Digitalisation).
Niestety, pandemia COVID-19 utrudniła komunikację między zainteresowanymi stronami, opóźniając jakże ciężki do wypracowania konsensus w sprawie filaru I i II do 2021.
Nadal pozostaje wiele do zrobienia, zanim projekty filaru I i II staną się podstawą wielostronnego porozumienia. Jeśli OECD uda się osiągnąć sukces, będzie to najbardziej znacząca zmiana w międzynarodowym systemie podatkowym od lat 20. ubiegłego wieku. Kluczem do konsensusu będą rozmowy z władzami USA, które obecnie zajmują powściągliwe stanowisko. Nic dziwnego, to właśnie firmy ze Stanów Zjednoczonych (Apple czy Google) generują olbrzymie zyski ze swej cyfrowej działalności w Europie.
Połowa 2021, to według UE nowy termin na wypracowanie porozumienia.
W tym samym czasie UE i ONZ próbują znaleźć i wdrożyć własne rozwiązania zagadnienia opodatkowania gospodarki cyfrowej. Trwa wyścig o znalezienie wykonalnego rozwiązania, a jego wynikiem może być albo fundamentalna zmiana globalna, albo fala jednostronnych działań (odrębnych rozwiązań podatkowych w wielu jurysdykcjach).
Wpływ wirusa COVID-19 na obszar TP
Pandemia wirusa COVID-19 mocno uderzyła w przedsiębiorstwa i ich pracowników, a także w szerzej rozumianą gospodarkę krajową i światową. Wiele firm stoją na skraju bankructwa lub grozi im trwałe zamknięcie.
Podobnie jak kryzys finansowy 2008, kryzys związany z wirusem COVID-19 będzie miał znaczący wpływ na wsparcie rządowe, zyski przedsiębiorstw i podstawę infrastruktury wielu krajów.
Przykład:
Działalność firm przewozowych, w zakresie wspólnego korzystania z przejazdów lub hotelarskich poważnie ucierpiała podczas blokad COVID-19 na całym świecie. Natomiast inne aspekty działalności mogły znacznie zyskać.
Przykładowo firma Uber, podała, iż straciła około 70% swojej działalności w zakresie ride-sharingu. Inne linie biznesowe Ubera, takie jak dostawy artykułów spożywczych i restauracji, odnotowały jednak znaczny wzrost. Firma zrestrukturyzowała się w II kwartale 2020 i zaczęła rozważać długoterminowe zmiany w swojej polityce TP. (źródło)
W 2020 więcej firm musiało zmagać się z niepewnością dotyczącą ceny rynkowej i kwestii rezydencji podatkowej przez COVID-19. Większość grup międzynarodowych po takim kryzysie spodziewa się poważnych problemów z benchmarkingiem w najbliższej przyszłości.
Wytyczne OECD dot. skutków COVID-19
OECD opublikowała Wytyczne dotyczące stosowania zasady ceny rynkowej w kontekście koronawirusa (Guidance on the Transfer Pricing Implications of the COVID-19 Pandemic) grudniu 2020. Wytyczne podkreślają, że przy przeprowadzaniu analizy cen transferowych należy nadal opierać się na Wytycznych OECD z 2017 r. (źródło)
Wytyczne z grudnia 2020 koncentrują się na czterech priorytetowych kwestiach, w przypadku których dodatkowe praktyczne wyzwania związane z COVID-19 są uważane za najbardziej znaczące:
- Analizy porównawcze
- Straty i alokacja kosztów w związku z COVID-19
- Programy pomocy rządowej
- Uprzednie porozumienia cenowe (APA).
W każdym z tych obszarów nie ma jedynie słusznych odpowiedzi jak należy ustalać, dokumentować i weryfikować ceny transferowe. Są wskazane jakie obszary powinny być wzięte pod uwagę przy ocenie konkretnych transakcji i sytuacji danego podmiotu.
Wytyczne podkreślają, że chociaż dla ułatwienia prezentacji te cztery zagadnienia zostały przedstawione jako odrębne tematy, mogą one być wzajemnie powiązane i dlatego muszą być rozpatrywane łącznie.
Wytyczne reprezentują zgodny pogląd 137 członków organizacji i stanowią ważną wskazówkę dla podatnika przy finalizacji rozliczeń za 2020 (potencjalnie również za 2021). Organy podatkowe będą również sięgać po ten dokument, czy to w trakcie weryfikacji rozliczeń w przyszłości czy w trakcie prowadzonych negocjacji o zawarcie lub zmianę decyzji APA.
