Jak wynika z planów legislacyjnych Rady Ministrów, wiosna przyniosła dobre nowiny dla podatkowych grup kapitałowych (PGK) i przedsiębiorców korzystających z ulg w ramach Polskiej Strefy Inwestycji oraz w specjalnych strefach ekonomicznych. Ministerstwo Finansów zapowiedziało uchylenie jednej z najbardziej restrykcyjnych sankcji, która w ostatnim czasie budziła poważne obawy wśród dużych grup kapitałowych działających w Polsce w formule PGK.

Surowa sankcja

Obecnie, zgodnie z art. 1a ust. 2 pkt 3 lit. b ustawy o CIT, jeśli PGK dokona transakcji kontrolowanej z podmiotem powiązanym spoza grupy na warunkach odbiegających od rynkowych, skutkuje to automatyczną utratą statusu podatnika CIT przez całą PGK. Skutek następuje wstecz, na dzień poprzedzający dokonanie takiej transakcji. Przepis ten miał przeciwdziałać agresywnym optymalizacjom podatkowym z podmiotami spoza PGK, jednak w praktyce okazał się zbyt surowy.

Wątpliwości budziły zwłaszcza sytuacje, gdy naruszenie warunków rynkowych wynikało z nieumyślnego błędu, a nie celowego działania. Sądy administracyjne – w tym Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 3 września 2024 roku (sygn. akt II FSK 815/24) – akceptowały restrykcyjną wykładnię językową. Zgodnie z nią nawet drobne uchybienie prowadzi do natychmiastowego rozwiązania PGK z mocy prawa. Oznacza to konieczność bieżącego monitorowania każdej transakcji kontrolowanej z podmiotami powiązanymi spoza grupy, niezależnie od jej wartości.

Takie podejście generowało ogromne ryzyko dla funkcjonowania PGK. Utrata statusu podatnika CIT oznaczała dla całej grupy konieczność rozliczenia podatku na zasadach ogólnych, za okres od drugiego roku podatkowego poprzedzającego dzień utraty przez PGK statusu podatnika CIT, liczonego od początku roku podatkowego, w którym to zdarzenie wystąpiło.

Zapowiadana zmiana

Ministerstwo Finansów planuje uchylenie tej sankcji. To odpowiedź na postulaty środowiska praktyków, którzy wskazywali na nieadekwatność i nadmierną surowość dotychczasowych regulacji.

Przypominamy, że to Centrum Cen Transferowych skierowało 9 grudnia 2024 roku pismo do Ministerstwa Finansów, postulując właśnie uchylenie art. 1a ust. 2 pkt 3 lit. b ustawy o CIT, dlatego planowana zmiana szczególnie cieszy nasze środowisko (zobacz: Apel o pilną nowelizację przepisów dotyczących PGK).

Proponowana modyfikacja umożliwi członkom PGK korektę ewentualnych nierynkowych warunków w transakcjach z podmiotami powiązanymi bez ryzyka utraty statusu podatnika CIT. Zmiana ta ma odwrócić skutki negatywnej wykładni, którą usankcjonował wspominany już wyrok NSA i zwiększyć bezpieczeństwo funkcjonowania PGK. Doceniamy otwartość i przychylność Ministra Finansów na zgłaszane postulaty. To budujący sygnał dla naszej społeczności, pokazujący, że głos praktyków jest słyszany i brany pod uwagę w procesie legislacyjnym.

Oczekiwania i perspektywy

Zapowiadane zmiany mają wejść w życie od początku 2026 roku. Komentatorzy podkreślają, że to rozwiązanie nie tylko poprawi przewidywalność rozliczeń podatkowych, ale także zwiększy atrakcyjność Polski jako lokalizacji inwestycyjnej dla dużych grup kapitałowych. Dla nas jednak najistotniejsze jest to, że daje ono szansę na sprawiedliwe traktowanie podatników, bez nadmiernego ryzyka dla stabilności funkcjonowania PGK.

© Marceli Pastuszka

Członek Stowarzyszenia Centrum Cen Transferowych, Główny Specjalista ds. Podatków w Węglokoks Energia sp. z.o.o.

Materiał chroniony prawem autorskim. Materiał może być rozpowszechniany pod warunkiem podania źródła (adresu strony internetowej) oraz nazwiska autora. Autor ani Wydawca nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za wykorzystanie materiału.

© Michał Czech

Członek Stowarzyszenia Centrum Cen Transferowych. Specjalista wiodący ds. cen transferowych i analiz porównawczych w TAURON Obsługa Klienta Sp. z o.o.

Materiał chroniony prawem autorskim. Materiał może być rozpowszechniany pod warunkiem podania źródła (adresu strony internetowej) oraz nazwiska autora. Autor ani Wydawca nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za wykorzystanie materiału.