Ostatnie miesiące pokazują, iż zarówno kraje jak i instytucje międzynarodowe szukają sposobów na jeszcze większe podniesienie skuteczności zwalczania nadużyć podatkowych prowadzących do transferu zysków do innych krajów, w tym do rajów podatkowych. Oczywiście celem są dodatkowe pieniądze, które pomogą wzmocnić gospodarki krajów w procesie wychodzenia z pandemicznego kryzysu.
Walka z agresywnym planowaniem podatkowym jest zatem ważniejsza teraz niż kiedykolwiek, tak by koszty odbudowy po pandemii były podzielone sprawiedliwie.
Już od kilku lat trwają dyskusje nad upublicznieniem raportów Country-by-Country (CbCR).
1 czerwca 2021 r. przedstawiciele państw Unii Europejskiej uzgodnili wspólne stanowisko, co do projektu dyrektywy dotyczącej publicznego udostępniania danych, zawartych w raportach CbC. Dyrektywa ma zwiększyć przejrzystość podatkową.
W dniu 28 września 2021 r. Rada Unii Europejskiej przyjęła stanowisko w pierwszym czytaniu projektu dyrektywy CBCR.
Dyrektywa CBCR będzie wymagać od niektórych grup wielonarodowych o przychodach przekraczających 750 milionów euro publicznego ujawnienia w specjalnym sprawozdaniu wysokości płaconego przez nie podatku dochodowego. Po raz pierwszy pozaeuropejskie grupy prowadzące działalność gospodarczą w UE za pośrednictwem spółek zależnych i oddziałów będą również musiały wypełnić te obowiązki sprawozdawcze.
Sprawozdania będą składane w ciągu 12 miesięcy od dnia sporządzenia bilansu za dany rok obrotowy. Dyrektywa określa warunki, w których spółka może odroczyć ujawnienie niektórych informacji na okres maksymalnie pięciu lat.
Proponowana dyrektywa określa również, kto ponosi odpowiedzialność za zapewnienie zgodności z obowiązkiem sprawozdawczym.
Następnym krokiem przed wejściem dyrektywy w życie jest formalne zatwierdzenie porozumienia tymczasowego przez Parlament Europejski. Dyrektywa wejdzie w życie 20. dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Państwa członkowskie będą miały 18 miesięcy od wejścia w życie dyrektywy na jej transpozycję do prawa krajowego.
Jednym z kluczowych problemów dzisiejszego systemu podatku od osób prawnych jest tajemnica otaczająca informacje o tym, gdzie korporacje prowadzą działalność i ile płacą podatków w tych krajach – problem tej tajemnicy można rozwiązać poprzez wprowadzenie publicznej sprawozdawczości raportów CBCR. Czy ta nowa transparentność przyczyni się do wzbudzania zaufania inwestorów i podtrzymywaniu zaufania publicznego – i czy to wszystko z kolei będzie sprzyjać biznesowi?
Plan reformy globalnego opodatkowania coraz bliżej
w czwartek 1 lipca br. Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) ogłosiła, iż 130 krajów i jurysdykcji przyjęło nowy plan reformy międzynarodowego systemu podatkowego. Przewiduje on minimalną stawkę podatku CIT na poziomie 15 % dla międzynarodowych przedsiębiorstw. Do porozumienia przystąpiła również Polska.
Nowe dane opublikowane w dorocznej publikacji OECD dotyczącej statystyk w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych pokazują znaczenie podatku dochodowego od osób prawnych jako źródła dochodów budżetowych, wskazując jednocześnie na dowody ciągłej erozji bazy podatkowej i zachowań polegających na przenoszeniu zysków.
W ciągu ostatnich dwóch dekad ustawowe stawki podatku dochodowego od osób prawnych obniżały się w prawie wszystkich krajach. Spośród 111 jurysdykcji, 94 miały niższe stawki podatku dochodowego od osób prawnych w 2021 r. w porównaniu z 2000 r., podczas gdy 13 jurysdykcji miało taką samą stawkę podatkową, a tylko 4 miały wyższe stawki podatkowe. Średnia łączna ustawowa stawka podatku dochodowego od osób prawnych dla wszystkich objętych badaniem jurysdykcji spadła z 20,2 proc. w 2020 r. do 20,0 proc. w 2021 r., w porównaniu z 28,3 proc. w 2000 r. Innymi słowy jest o co walczyć z perspektywy coraz biedniejszych post-pandemicznych budżetów wielu państw.
W ramach rozwiązania opartego na dwóch filarach, mającego na celu sprostanie wyzwaniom podatkowym wynikającym z cyfryzacji gospodarki,
Filar pierwszy przewiduje przeniesienie części praw do opodatkowania dużych przedsiębiorstw międzynarodowych z ich krajów pochodzenia do państw, w których prowadzą one działalność handlową i osiągają zyski, niezależnie od tego, czy te firmy są fizycznie obecne w tych krajach. Uniemożliwi to optymalizacje podatkowa globalnym firmom.
Filar drugi dąży do ograniczenia konkurencji w zakresie podatku CIT poprzez wprowadzenie globalnej minimalnej stawki podatku od osób prawnych, którą kraje mogą wykorzystać do ochrony swojej bazy podatkowej.
Według OECD pierwszy filar reformy wygeneruje około 100 mld dolarów dla państw – członków OECD rocznie, drugi filar – kolejne 150 mld dolarów rocznie.
Kraje zgadzają się na 15% minimalną stawkę podatku CIT.
Irlandia, jeden z dziewięciu krajów, które odmówiły podpisania głównego porozumienia OECD w lipcu, finalnie przystała na rozwiązania zaproponowane.
Eksperci podatkowi powiedzieli, że oświadczenie OECD (z 30 wrzesnia z Paryża) zobowiązuje sygnatariuszy do wdrożenia dwufilarowej globalnej reformy podatkowej do 2023 roku, a także zawiera szczegóły dotyczące nowego wielostronnego instrumentu podatkowego.
Chiny, Indie, Argentyna i inne kraje należące do potężnej grupy 24 krajów rozwijających (G24) się wyraziły swoje obawy co do porozumienia.
Plan wdrożenia zawarty w załączniku zakłada datę wejścia w życie 2023 r. dla większości aspektów zarówno pierwszego, jak i drugiego filaru, przy czym szczegółowe zasady zostaną opracowane w nadchodzących miesiącach.
Katarzyna Malarek – Penkala
Wiceprezes Stowarzyszenia Centrum Cen Transferowych
Materiał chroniony prawem autorskim. Materiał może być rozpowszechniany pod warunkiem podania źródła (adresu strony internetowej) oraz nazwiska autora. Autor ani Wydawca nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za wykorzystanie materiału.
