Ceny ustawowe a jednak transferowe – kilka słów o zmianach w prawie energetycznym

4 listopada 2022 roku weszła w życie Ustawa z dnia 27 października 2022 r. o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 roku (Dz.U. 2022 poz. 2243; dalej Ustawa). Ustawa przewiduje specjalną ochronę dla tak zwanych „odbiorców uprawnionych”. Wśród nich znajdują się także mikro, mali i średni przedsiębiorcy. Omawiane zmiany legislacyjne mają spowodować, że niezależnie od wzrostu cen energii elektrycznej na rynku hurtowym w 2023 roku w rozliczeniach z odbiorcami uprawnionymi stosowana będzie cena maksymalna.

Limit dla MŚP

Dla przedsiębiorców z sektora MŚP Ustawa przewiduje limit ceny na poziomie 785 zł/MWh. Cena ta nie zawiera VAT oraz podatku akcyzowego.

Art. 2 Ustawy

Użyte w ustawie określenia oznaczają:

1) cena maksymalna – cenę energii elektrycznej wynoszącą:
b) 785 zł/MWh – w przypadku odbiorców uprawnionych, o których mowa w pkt 2 lit. b-eprzy czym cena ta

nie zawiera podatku od towarów i usług, o którym mowa w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931, z późn. zm. 2 ), oraz podatku akcyzowego, o którym mowa w ustawie z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2022 r. poz. 143, 1137, 1488, 1967, 2180 i 2236);

Z brzmienia przytoczonego przepisu wynika, że w transakcji kontrolowanej sprzedaży energii elektrycznej:

• w okresie obowiązywania Ustawy, czyli od 1 grudnia 2022 roku do 31 grudnia 2023 roku, spółka obrotu nie może stosować ceny wyższej niż 785 zł/MWh netto
• jeżeli stroną transakcji kontrolowanej jest podmiot powiązany, który spełnia definicję MŚP.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1-3 Ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz.U.2021.162 t.j.) podmiotami z sektora MŚP są przedsiębiorcy spełniający poniższe warunki.

Cena maksymalna, ale nieregulowana

Jednocześnie Ustawa wprowadza obowiązek przekazania odpisu na Fundusz Wyrównania Różnicy Ceny (art. 21 Ustawy; dalej FWRC). Obowiązek ten dotyczy zarówno wytwórców energii elektrycznej, jak i spółki obrotu. Z kolei sposób kalkulacji limitu ceny – w podziale na technologie wytwarzania – reguluje Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 8 listopada 2022 r. w sprawie sposobu obliczania limitu ceny (Dz.U. 2022 poz. 2284).

Analizując przepisy obu aktów prawnych, można dojść do wniosku, że w znacznym stopniu wpływają one na niektóre z transakcji kontrolowanych realizowanych w grupach energetycznych.

Jak wynika z powyższego zestawienia, mimo wyraźnej ingerencji ustawodawcy, omawiane zmiany legislacyjne nie wprowadzają ceny regulowanej. Unormowany został jedynie górny limit ceny w przypadku sprzedaży do uprawnionych odbiorców końcowych oraz górny limit ceny sprzedaży energii elektrycznej, po przekroczeniu którego powstanie obowiązek odprowadzenia odpisu.

Można zakładać, że w warunkach rynkowych strony takich transakcji mogłyby określić cenę sprzedaży zarówno poniżej wskazanego limitu, ale także powyżej niego, w przypadkach, gdy nie została określona cena maksymalna. Jednakże należy mieć na uwadze, że w drugiej sytuacji konsekwencją takiego działania będzie przekazanie nadwyżki przychodu na FWRC.

Oznacza to, że w żadnej z powyższych transakcji nie znajdzie zastosowana wyłączenie z art. 11b pkt 1 Ustawy o CIT:

Art.  11b Ustawy o CIT

Przepisów niniejszego rozdziału nie stosuje się do:

1. transakcji kontrolowanych oraz transakcji, innych niż transakcje kontrolowane, w których cena lub sposób określenia ceny przedmiotu takiej transakcji wynika z przepisów ustaw lub wydanych na ich podstawie aktów normatywnych;

Zarówno spółki obrotu, jak i wytwórcy będą więc zobowiązani do udokumentowania sprzedaży energii elektrycznej, jeżeli transakcja ta będzie realizowana z podmiotem powiązanym i zostaną spełnione pozostałe przesłanki ustawowe.

Pozostałe teksty z cyklu:

Zasada ceny rynkowej a zmiany w prawie energetycznym